آشفتگی‌های بایدن!

برکه _ از تفاوت‌های مدیریتی ترامپ با بایدن به نظر اغلب کارشناسان سیاسی این است که ترامپ بعد از چند ماه استقرار در کاخ سفید نقشه راه مدیریت آشکار و روشنی ارائه داد. همه دولت‌ها ـ دوستان یا مخالفان ـ دیدگاه‌های او به خصوص در تعیین سیاست خارجی آمریکا را دریافته بودند. ترامپ در اولین گام همانطور که در دوره مبارزات انتخاباتی خود گفته بود، از معاهده برجام که اوباما آن را امضاء کرده بود، خارج شد، و با این اقدام نشان داد در تنظیم و اجرای برنامه‌های سیاست خارجی‌اش دچار تردید نیست! در حالی که کلید واژه‌های سیاست خارجی‌اش را در همان دوره مبارزات انتخاباتی به صورت علنی و آشکار می‌گفت! در همان دوره، قبل از پیروزی و ورود به کاخ سفید مکرر تکرار کردکه «چین دشمن ما و روسیه رقیب ما است» برهمین اساس، بلافاصله پس از استقرار در کاخ سفید یک‌باره تعرفه‌های سنگین تجاری بر کالای وارداتی از چین بست و گوش به تهدید‌های تجاری ـ دولت چین نداد! مدت کوتاهی نگذشت که دولت چین دچار مشکلات متعدد در روابط تجاری ـ اقتصادی خود با آمریکا شد! ترامپ با پیشنهاد گفتگوی مستقیم با دولت کره شمالی در عمل دولت چین را دور زد و در این پروژه گفتگوی مستقیم در عمل دولت متحد خود، کره جنوبی را فعال کرد!
در خاورمیانه برپایه دو شعار آن هم بدون تعارف دورنمای سیاست خاورمیانه‌ای جدید آمریکا را آشکار کرد. اول گفت: دولت‌های عربی خلیج فارس به جز انباشت دلارهای نفتی خاصیتی ندارند که به لحاظ حراست ما از آنها این دلارها را انباشته می‌کنند. این حاکمان عرب باید هزینه حراست ما از خود را بپردازند.

دوم، همه دولت‌های عربی و فلسطینیان باید قدرت اسرائیل و تدابیر مدیریتی و سیاسی آن را به رسمیت بشناسند و بپذیرند! برهمین اساس یک‌باره «بیت‌المقدس» را مرکز و پایتخت اسرائیل خواند و به رسمیت شناخت!

درباره سازمان ملل، این سازمان را هزینه‌ساز بدون فایده برای آمریکا نامید که بهتر است از نیویورک نقل مکان کند! وخواهان انحلال آن شد! کشیدن دیوار در مرز آمریکا و مکزیک را وعده داد و با فوریت علیرغم هزینه‌های سنگین آن به اجرا درآورد!

قصد این نوشته نقد اقدام‌ها و رفتارهای ترامپ نیست، بلکه می‌خواهم نشان دهم، ترامپ در بیان دیدگاه‌ها و برنامه‌هایش دچار تردید و یا در اجرا دچار ابهام و آشفتگی نمی‌شد! دولت‌ها چه ضعیف یا قوی در تنظیم نقشه راه روابط با ترامپ (رد یا قبول) آن دچار تردید نمی‌شدند! به قول آمریکایی‌ها ترامپ سیاست «یا با ما یا برما» خود را نشان داد و عملی کرد!

اما بایدن از آغاز دوره ریاست جمهوریش تا کنون با آشفتگی در نظرپردازی و اقدام مواجه بوده است. به طوری که رسانه‌های غربی بخصوص در داخل آمریکا او را «رئیس جمهور» آشفته و دچار عوارض کهولت سن معرفی می‌کنند. اکنون نشانه‌های این آشفتگی را در دو پرونده، یکی بازگشت به معاهده برجام و تنظیم روابط با جمهوری اسلامی ایران و دیگر در تنظیم روابط با دو ابر قدرت رقیب آمریکا، روسیه و چین نشان می‌دهد.

اغلب تحلیلگران سیاسی محاسبه غلط او را در جنگ اوکراین نقد و تحلیل می‌کنند که موجب به هم ریزی تعادل سیاسی ـ اقتصادی در روابط بین‌المللی شده است و سراسر اروپا و بسیاری از کشورهای دیگر به ناچار گرفتار پی آمد‌های هزینه بار آن شده‌اند. بحران قیمت‌ها در اغلب کالاهای مصرفی و استراتژیکی(گندم و غلات) در بازار جهانی از نمونه‌های آن است! بحران انرژی در تأمین نفت و گاز موضوع روز اغلب محافل سیاسی ـ امنیتی در غرب و در اغلب کشورها شده است. بازار نفت به هم ریخته و قیمت‌ها پایدار نیست. این گزارش مختصر دیروز انتشار یافت: «چشم‌انداز بازار نفت در سال ۲۰۲۲ در هفته‌های اول شروع به جنگ اوکراین پیش‌بینی تحلیلگران موقتی بودن درگیری‌ها بود، اما به تدریج چشم‌اندازها تیره شد،به طوری که در روزهای اخیر قراردادهای آتی نفت تا پایان ۲۰۲۲ با میانگین ۱۰۵ دلار معامله می‌شود. با وجود کاهش ۲۰درصدی واردات نفت اروپا از روسیه در دوماه اخیر، اما نه تنها تغییر خاصی در مجموع واردات فرآورده‌ رخ نداده، بلکه واردات گازوئیل از روسیه درسه ماهه منتهی به «آوریل» حدود ۱۰۰ هزار بشکه بیشتر از میانگین سه ماه قبل از آن بوده است. آشفتگی در بازارهای انرژی(نفت و گاز) همچنان ادامه دارد. با وجود هزینه حمل بیشتر نسبت به مقاصد اروپایی، روسیه صادرات دریایی نفت خود به چین را افزایش بسیار محسوس داده است. هند نیز با واردات ۶۰۰ هزار بشکه در روز (۲۰ برابر بیشتر از سال ۲۰۲۱) از نفت تخفیف دار روسیه به شدت استقبال کرده است. میانگین قیمت نفت در سال ۲۰۲۲ در سناریوهای پایه و بدبینانه به ترتیب معادل ۱۰۵ و ۱۲۸ دلار و در سناریوی پایان جنگ اوکراین معادل ۹۰ دلار پیش‌بینی می‌شود.»

وزیر خارجه کشور ما «امیر عبداللهیان» در مصاحبه‌ای با «فرید زکریا» مجری برنامه‌های سیاسی ـ فرهنگی C.N.N از تردیدها و آشفتگی در تصمیم‌گیری بایدن و تیم سیاسی او در کاخ سفید و وزارت خارجه آمریکا یاد کرد که همچنان با تردید توافق نهایی در معاهده برجام را زمان‌پذیر کرد‌ه‌اند. وزیر خارجه ما درباره‌ این گفته وزیر خارجه آمریکا و رابرت مالی که ما در برابر پارلمان کشورمان با فشارهای زیادی مواجه هستیم گفت: یک طیف‌قوی در داخل دو کشور مخالف بازگشت به برجام هستند. ما پیام‌هایی از رابرت مالی و مقامات آمریکا دریافت می‌کنیم. که با مواضع رسانه‌ای آنها متفاوت است. بایدن در آشفتگی سیاسی به خصوص در ترسیم و اجرای برنامه‌های سیاست خارجی‌اش علی‌الخصوص درباره ایران و معاهده برجام و بازگشت به آن دچار شده است. زمان بسیار محدود شده است و همه طرف‌هایی که در گفتگوی برجام عضویت رسمی دارند، خواهان پایان بخشیدن به این پروسه طولانی و اعلام نتیجه نهایی آن هستند! در حالی که آشفتگی‌های مدیریتی بایدن و همراهان او در عمل براساس نظرسنجی در آمریکا محبوبیت او را به پائین‌تر از ۴۰درصد رأی دهندگان آمریکا رسانیده است که رقبای بایدن در کنگره به خصوص از حزب جمهوری‌خواه بر شدت مخالفت‌های خود با سیاست‌های داخلی وخارجی و مدیریت کلان رئیس جمهوری افزوده‌اند.

منبع:اطلاعات